Competenties en vaardigheden: appels en peren

competenties of vaardigheden

Regelmatig krijgen wij vragen over competenties en skills of vaardigheden, wat deze met elkaar te maken hebben en hoe je deze kunt ontwikkelen. Daarom gaan we er in deze blog dieper op in. Over competenties is al heel veel geschreven.
In organisaties worden competenties en vaardigheden vaak door elkaar gebruikt. Daarom is het goed om eerst in te zoomen op wat er nou eigenlijk bedoeld wordt met een competentie en wat je er aan hebt.
​

"Een competentie is een vermogen dat kennis, inzicht, attitude en vaardigheidsaspecten omvat om in concrete taaksituaties doelen te bereiken. Dus het vermogen om een taak goed te kunnen vervullen."

Wat heb je eraan?
Het geeft aan of iemand het vermogen heeft om (in een organisatie) doelen te bereiken.
Je kunt aan de buitenkant niet zo maar zien of iemand de competenties heeft die je zoekt. Je zult er dieper in moeten duiken om ze boven water te halen. Je kunt competenties laten assessen of laten meten.  Een competentie wordt vaak gebruikt als een eigenschap, zoals bijvoorbeeld klantgerichtheid. Zoals gezegd zijn competenties opgebouwd uit: Kennis, Inzicht, Attitude en de Vaardigheid.

Laten we bijvoorbeeld de competentie 'Leiderschap' eens nader bekijken. Welke kennis heeft iemand nodig om een goede leider te kunnen zijn?
Je kunt dan toetsen welke kennis de persoon nu heeft en wat ontbreekt om in de praktijk goed leiding te kunnen geven. De persoon zal bepaalde theorieën en modellen moeten kennen. Welk inzicht heeft de persoon over leiderschap? Dus kan de persoon overzien wat leiderschap betekent, wat het doet, wat de gevolgen ergens van zijn.
Attitude: Heeft de persoon ook de juiste houding, attitude om een goede leider te zijn in een bepaalde omgeving, situatie? Hoe stelt iemand zich op, of hoe reageert hij of zij op de ander..
En dan, wellicht het belangrijkste onderdeel, beschikt de persoon over de juiste vaardigheden, de skills om een goede leider te zijn? Dus hoe goed kan de persoon het? En in welke mate?
Nou bestaat leiderschap uit een hele set aan vaardigheden. Ik noem er een aantal: sturen teamcultuur, leiding geven, model the way, aansturen, motiveren, visie uitdragen, etc.

Een vaardigheid (skill), die kun je waarnemen in een praktijksituatie of door een meting. Hoe voert iemand het uit, wat doet gebeurt goed en wat laat de persoon zien? Deze waarneming vergelijk je vervolgens met een referentieniveau. MijnSkillPaspoort vergelijkt de vaardigheden met het objectieve en internationaal erkende Skill Reference framework®. Hiermee kun je zien hoe goed de persoon het doet.. Boven of onder het referentieniveau.

Als je nou ergens beter, handiger, ofwel vaardiger in wilt worden zijn alleen competenties volstrekt onvoldoende. Ze zijn namelijk veel te algemeen. Stel je wilt beter worden in leiderschap. Als je je effectief wilt ontwikkelen is een goed beeld van het huidige vaardigheidsniveau essentieel. Hoe goed ben je er nu in, wat is jouw skill beheersingsniveau en wat wil of kan je hierin verbeteren? En heb je om dit te verbeteren ook nog mogelijk specifieke kennis nodig?

Zoals aangeven bestaat leiderschap uit verschillende vaardigheden. Als je weet hoe jij scoort op al die verschillende vaardigheden van leiderschap kun je uitermate effectief aan de slag met ontwikkelen ervan. Misschien ben je wel al heel goed in motiveren maar minder in het uitdragen van de visie of het aansturen. Pas met een goed zicht hierop kun je heel gericht en efficiënt te werk gaan in het verbeteren. Zicht op de skills en de mate van beheersing ervan is dus nodig om in kleine, concrete stappen te verbeteren en daarmee de competentie te ontwikkelen.
In de praktijk gaat het er om of iemand het kan. Het doen. Niemand wordt betaald voor de kennis maar wat de persoon met die kennis doet. Het komt dus aan op de vaardigheden. De skills en de mate van beheersing ervan. Hoe is het met jouw skills?